Áo trực lĩnh, áo chẽn, nhật bình và trang phục của thái tử, công chúa hàng trăm năm trước được phỏng dựng, trưng bày ở Bảo tàng TP HCM.
Kỷ niệm 20 năm ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11/2005 – 23/11/2025), Bảo tàng TP HCM mở triển lãm chủ đề Nam diện – y phục người Việt qua ba thế kỷ.
Sự kiện giới thiệu những bộ trang phục phổ biến của người Việt khoảng thế kỷ 17 – 20. Hiện vật được phỏng dựng dựa trên tư liệu tranh ảnh, cổ vật.
Trực lĩnh (tức áo cổ thẳng) là tên gọi chung của phần lớn kiểu áo cơ bản trong nhiều tầng lớp xã hội thời Lê. Thuật ngữ này xuất hiện trong nhiều tài liệu lịch sử và văn hóa thế kỷ 17-18.
Áo có cổ thẳng, mở dọc từ cổ xuống, thường mặc cùng quần, váy tùy giới tính và địa vị. Giai đoạn này, đàn ông và phụ nữ thường để tóc dài, xõa và đi chân trần.
Mẫu áo trưng bày được phục dựng dựa trên bức họa Vạn Quốc Nhân Vật Đồ của Nhật Bản (ảnh sau). Trong số các tài liệu ngoại giao và thương mại còn sót lại, những bức họa này là nguồn trực quan hiếm hoi để các nhà nghiên cứu phục dựng hình dáng cơ bản của trang phục.
Cạnh đó là chiếc lọng bướm, phụ kiện xuất hiện thời Lê Trung Hưng và tiếp tục ở thời Nguyễn, dùng cho các đoàn rước, nghi thức đình chùa và lễ hội truyền thống.
Một mẫu áo trực lĩnh tại triển lãm. Mẫu này được phỏng dựng dựa trên bức họa Hoàng Thanh Chức Cống Đồ của nhà Thanh mô tả cư dân Việt Nam và kỹ thuật cắt may thời Lê.
“Đây là cổ phục mà tôi thích nhất vì sự phổ biến, khi mặc thấy thoải mái và rất đẹp”, khán giả Nguyễn Bảo Nguyên Nguyên nói. Nguyên diện áo trực lĩnh tự may tới tham quan sự kiện.
